Ngộ độc chết người do chất alcaloid trong quả hồng châu và nhiều loại cây khác

Cây hồng châu còn có tên gọi khác là cây rom, khua mật, mề gà, móc quạ… thuộc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng và thường mọc ở khu vực núi đá.

Độc tố chính của quả hồng châu là alcaloid (có trong nhân hạt). Các alcaloid trong cây thường tồn tại ở dạng muối của những axit hữu cơ như axit malic, limonic, oxalic, succinic... nên chúng dễ tan trong nước, dễ hấp thu qua bộ máy tiêu hóa của người và động vật, gây độc mạnh.

Alcaloid tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp. Nếu ăn cả hạt của quả hồng châu, thậm chí nếu nhai nát hạt thì có thể tử vong lập tức vì trụy tim mạch, suy hô hấp. Một số hoạt chất khác có thể gây tổn thương các cơ quan khác như gan, thận…

Hiện vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho các trường hợp bị ngộ độc hồng châu, chủ yếu là điều trị căn nguyên và điều trị triệu chứng.

Alcaloid có thể sử dụng để làm thuốc chữa bệnh cho người rất hiệu quả như alcaloid của cây thuốc phiện (morphine làm thuốc tiêm để giảm đau, codein làm thuốc giảm ho...). Tuy nhiên, những loại thuốc này đều do bác sĩ kê đơn, không được tự ý sử dụng vì sẽ sinh ngộ độc nguy hiểm tính mạng.

Khi bị ngộ độc quả hồng châu, người ngộ độc thường thấy các biểu hiện như nôn, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy. Lúc này, cần nhanh chóng xử trí bằng cách như gây nôn, cho uống đủ nước (tốt nhất là dùng oresol) và bổ sung thêm than hoạt (liều 1gam/kg cân nặng người bệnh), sau đó nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất bằng phương tiện vận chuyển, tuyệt đối không để người bệnh đi bộ.

Nếu người bệnh hôn mê, co giật thì phải cho người bệnh nằm nghiêng. Nếu người bệnh thở yếu, ngừng thở, phải hà hơi thổi ngạt hoặc hô hấp nhân tạo bằng các phương tiện cấp cứu tại chỗ.

Hiện đang là mùa quả hồng châu chín (tháng 6, 7, 8), để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân, đặc biệt là trẻ em, các cấp chính quyền địa phương, gia đình và nhà trường cần đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân nhận thức rõ về mức độ nguy hiểm của quả hồng châu cũng như các loại quả dại khác, tuyệt đối không ăn thử dù chỉ một lần.

Nguồn: Tổng hợp