Cách lựa chọn thịt lợn đảm bảo chất lượng, an toàn cho sức khỏe

Thời gian gần đây lực lượng chức năng đã phát hiện và thu giữ lượng lớn thịt lợn dịch bệnh, lợn chết và không qua kiểm dịch khiến người tiêu dùng lo lắng về mức độ an toàn của loại thực phẩm quen thuộc hàng ngày.

Tác hại cho sức khỏe khi ăn phải thịt lợn kém chất lượng

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, thịt lợn kém chất lượng được sinh ra từ nhiều nguồn khác nhau: Từ quá trình chăn nuôi không đảm bảo, chuồng trại không được xử lý, vệ sinh đúng quy trình an toàn sinh học; sử dụng kháng sinh, chất cấm hoặc vượt quá liều lượng cho phép cho đến quá trình giết mổ, vận chuyển không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Theo thống kê chưa đầy đủ, có khoảng 70% lượng thịt lợn bán trên thị trường Hà Nội được giết mổ tại các lò thủ công không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Còn tại TP.HCM gần đây xảy ra tình trạng tuồn heo không đảm bảo chất lượng ra ngoài tiêu thụ thay vì đem tiêu hủy, khiến người tiêu dùng hoang mang.

Theo Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), tính chung 6 tháng đầu năm 2022, trên cả nước đã xảy ra 753 ổ dịch tả lợn châu Phi, với khoảng 47 tỉnh, thành phố có lợn mắc bệnh. Tổng số lợn chết và tiêu hủy lên tới 36.516 con.

Theo các chuyên gia y tế, khi lợn mắc bệnh, các vi trùng nguy hiểm như liên cầu lợn phát triển mạnh, có nhiều độc tố và nguy cơ lây lan rất cao. Khi người tiếp xúc hoặc ăn phải lợn bệnh, bị lây nhiễm sẽ dẫn đến suy giảm miễn dịch, rối loạn tiêu hóa, nhiễm trùng huyết… ảnh hưởng đến gan, thận và đáng sợ nhất là nguy cơ về giống nòi. Nếu mua phải thịt lợn kém chất lượng, dù có nấu chín thì mối nguy hại với sức khỏe con người vẫn không giảm.

Nếu con người sử dụng thịt lợn bẩn sẽ có nguy cơ nhiễm ký sinh trùng, vi khuẩn, vi-rút. Một số trường hợp có nguy cơ dẫn đến tử vong. Thịt lợn để ở nhiệt độ thường sau 4-6 tiếng vi sinh vật có hại sẽ phát triển trên miếng thịt, giảm độ an toàn và giá trị dinh dưỡng của sản phẩm.

Cách lựa chọn thịt lợn sạch

PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh – nguyên Giảng viên Khoa Công nghệ Thực Phẩm – Mổ, Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội cho biết, để nhận biết thịt lợn có thật sự sạch hay không thì phải xem xét từ chuỗi cung ứng thịt. Nếu chuỗi cung ứng được tổ chức chặt chẽ tất cả các khâu thì sẽ có thịt lợn sạch, còn nếu chuỗi cung ứng tạp nham, ví dụ lấy thịt lợn từ con lợn sắp chết, sau đó bán... thì không phân biệt được. Vì vậy, khi nhìn thịt lợn tại các quầy hàng, người mua chỉ có thể nhận định nó có tươi hay không, còn bản chất sạch hay không rất khó để biết.

Thịt lợn sạch phải đảm bảo 3 tiêu chuẩn về mặt lý học, hóa học, sinh học. Về mặt lý học, trong thịt không được có lẫn những vật nào ngoài thành phần của thịt, ví dụ như có thể là mẩu kim gãy còn giắt vào trong thịt do con vật bị tiêm chích khi còn sống. Về mặt hóa học, thịt không được có các chất tồn dư của thuốc, hoặc những hóa chất mà con vật ăn vào. Về mặt sinh học, thịt sạch không có ký sinh trùng và vi trùng. Vậy để đảm bảo được cả ba tiêu chuẩn trên cho thịt heo sạch, người tiêu dùng cần quan tâm từ con giống, chuồng nuôi đến cửa hàng bày bán.

Giống heo và thức ăn đều phải có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo sạch và an toàn. Nghiêm cấm sử dụng các thuốc kháng sinh, hoá chất có trong danh sách cấm.

Quá trình giết mổ được cơ quan thú y kiểm tra và kiểm soát để loại trừ ngay những quầy thịt heo mang mầm bệnh, và kiểm tra vệ sinh để loại trừ mầm bệnh có trên sàn mổ.

Quá trình vận chuyển và bày bán được kiểm tra an toàn về vệ sinh bởi các cơ quan chức năng vì trong vận chuyển cũng có thể xảy ra nguy cơ lây nhiễm nguồn vi khuẩn từ sàn xe hay sạp bày bán; trong quá trình bày bán một số nhà cung cấp vì lợi nhuận nhỏ trước mắt có thể đã sử dụng những hoá chất bảo quản để cho thịt bắt mắt, đánh lừa người tiêu dùng. Các loại hoá chất phổ biến mà nhà cung cấp hay sử dụng là: Hàn the (borax), ure….

Ngoài ra, để tránh mua phải thịt lợn tiêm thuốc ngủ, ướp hóa chất, người tiêu dùng cũng cần phân biệt bắng cách cảm nhận qua mắt thường như: 

Thịt lợn sạch có màu hồng tươi, khi ấn tay vào miếng thịt sẽ thấy ấm và không rỉ nước. Thịt lợn đã tiêm thuốc để bơm nước thì thịt không còn màu hồng, màu nhạt hơn, khi ấn tay vào miếng thịt thì cảm thấy lạnh và nước rỉ ra ngoài.

Thịt lợn tươi ngon khi sờ vào thớ thịt có cảm giác đàn hồi, màng bên ngoài khô và dính. Cắt miếng thịt ra, bên trong không có màu trắng đục.

Khi chế biến thịt khô ráo, không ra nước. Thịt đã bị tiêm thuốc thì khi nấu, miếng thịt quắt lại, ra nhiều nước, ăn không ngon, mất đi hương vị đặc trưng và mau bị ôi thiu. Người tiêu dùng cũng nên mua thịt lợn ở những cơ sở uy tín, có đóng dấu kiểm dịch rõ ràng của cơ quan chức năng.

Theo Vietq